عوارض عمل لیزیک هرچند نادر هستند، ولی همچنان مهم است که از آن‌ها آگاه باشید. در این مقاله از کلینیک چشم پزشکی دیدآوران سلامت ، به بررسی جامع و دقیق عوارض عمل لیزیک چشم و نحوه پیشگیری از آن را می‌پردازیم تا بتوانید با اعتماد و دانش کامل در مورد استفاده از این روش تصمیم‌گیری کنید.
عوارض عمل لیزیک چشم
از عوارض شایع و احتمالی عمل لیزیک به شرح زیر است:
- خشکی چشم
- احساس خستگی و خواب‌آلودگی
- کاهش تمرکز
- دید غیر شفاف یا هاله‌ای حول اشیاء
- حساسیت به نور، حتی نور چراغ‌ها
- تاری دید (ممکن است تا ۳ ماه ادامه داشته باشد)
- تغییرات در بینایی شب
- عفونت چشم
- دوبینی در روزهای ابتدایی بعد از عمل
- امکان آستیگماتیسم
- مشکل دید در شب، به‌ویژه در زمان رانندگی
- خسته بودن چشم
- بازگشت احتمالی عیوب انکساری چشم
در موارد نادری، برخی افراد ممکن است دچار کاهش دقت بینایی یا مشکلات دید مانند تاری دید شوند. این عوارض معمولاً با گذشت زمان کاهش یافته و اغلب بهبود قابل توجهی دارند. در صورت بروز هرگونه عوارض یا نگرانی پس از عمل، توصیه می‌شود که حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
ناراحتی‌های موقتی و ناپایداری بینایی:
احساس ناراحتی در روزهای اولیه پس از عمل، مانند سوزش و حساسیت به نور، طبیعی است. در هفته‌ها و ماه‌های نخست پس از عمل، ممکن است عوارض موقتی مانند دید هاله‌ای، درخشندگی بیش از حد، خشکی چشم، دید مه‌آلود، و کاهش تیزی دید را تجربه کنید. این مشکلات اغلب موقتی بوده و در طی شش ماه برطرف می‌شوند.
خشکی چشم:
کاهش تولید اشک پس از عمل لیزیک می‌تواند باعث خشکی و ناراحتی چشم شود. تقریباً نیمی از بیماران به طور موقت درجاتی از خشکی چشم را تجربه می‌کنند. این مشکل معمولاً با قطره‌های چشمی یا روش‌های درمانی دیگر مدیریت می‌شود و پس از ۶ ماه بهبود می‌یابد.
عفونت‌های چشم:
عفونت‌های چشم پس از عمل لیزر قرنیه نادر است، اما با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته مثل ترانس لازک کمتر رخ می‌دهد. قطره‌های دارویی چشم پس از عمل برای جلوگیری از عفونت و کنترل تورم اهمیت دارند.
عوارض مربوط به فلپ چشم:
در عمل لیزیک، یک فلپ نازک در جلوی قرنیه ایجاد می‌شود که ممکن است در صورت عدم چسبندگی مناسب، مشکلات دیداری ایجاد کند. این فلپ نقش پانسمان طبیعی را ایفا می‌کند و در صورت وجود مشکلات، باید مجدداً توسط پزشک بررسی شود.
عدم اصلاح کافی، اصلاح بیش از حد یا کاهش بینایی:
همه افراد به بینایی ۲۰/۲۰ دست نمی‌یابند و ممکن است برای برخی افراد نیاز به استفاده از عینک یا لنز تماسی باقی بماند. اگر میزان برداشتن بافت قرنیه بسیار زیاد یا کم باشد، نتایج بهینه نخواهد بود. در اکثر موارد، مشکلات بینایی را می‌توان با عمل‌های اصلاحی درمان کرد، به شرطی که تغییرات قبل از عمل تثبیت شده باشد. تغییرات هورمونی نیز ممکن است تأثیرگذار باشد و بهتر است پس از زایمان برای عمل چشم اقدام شود.
راه های پیشنهادی درمان عوارض عمل لیزیک
در این جدول راه پیشنهادی برای درمان عوارض عمل لیزیک چشم ارائه شده اما بهتر است قبل از این کار با پزشک معالج خود مشورت کنید:
| عوارض جانبی | علائم | درمان‌ها |
|---|---|---|
| تصحیح بینایی ناکامل (overcorrection، آستیگماتیسم باقی‌مانده) یا رگرسیون | بینایی مبهم، بینایی کمتر از حد کامل | استفاده از عینک یا لنز؛ قطره چشم؛ درمان مجدد با لیزر |
| ترمیم ضعیف بینایی | اختلالات بینایی | قطره چشم؛ درمان مجدد با لیزر |
| مردمک بیش از حد بزرگ | اختلالات بینایی | قطره چشم؛ درمان مجدد با لیزر |
| تاری دید | اختلالات بینایی | قطره چشم؛ درمان مجدد با لیزر |
| فلپ نامنظم (چین و چروک، استریا) | اختلالات بینایی | جراحی مجدد؛ درمان با روش دیگری از لیزر |
| خشکی چشم | خشکی چشم، خارش یا سوزش چشم، قرمزی چشم و احساس وجود جسم خارجی در چشم و گاهی درد | نسخه دارویی خشکی چشم؛ اشک مصنوعی؛ انسداد punctal (انسداد مجاری اشک برای حفظ لایه اشک در چشم)، روغن کتان |
| کراتیت لایه‌ای (التهاب چشم) | اختلالات بینایی | قطره چشم؛ شستشو و جراحی سلول‌ها در صورت تشدید علائم |
| اپیتلیال در حال رشد | اختلالات بینایی | جراحی حذف اپیتلیوم |
| عفونت | قرمزی، خارش چشم و گاهی درد | قطره چشم؛ داروهای خوراکی |
راه‌های پیشگیری از عوارض عمل لیزیک
برای کاهش احتمال عوارض پس از عمل لیزیک، می‌توانید از روش‌های پیشگیری زیر استفاده کنید:
رعایت دقیق دستورالعمل‌های پزشک: حتماً به دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های پزشک خود پس از عمل لیزیک توجه کنید. این شامل استفاده منظم از قطره‌های چشمی، استفاده از عینک محافظ در برابر نور خورشید، پرهیز از آرایش چشم و اجتناب از ورزش‌های سنگین در دوره‌های اولیه پس از جراحی می‌شود.
اجتناب از محیط‌های خشک و آلوده: محیط‌های خشک و آلوده می‌توانند خشکی چشم را تشدید کنند. در دوران پس از عمل لیزیک، سعی کنید از محیط‌هایی مانند اتاق‌های گرم و خشک، نور مستقیم آفتاب و باد شدید دوری کنید.
استفاده از قطره‌های مرطوب‌کننده: استفاده منظم از قطره‌های مرطوب‌کننده به کاهش خشکی چشم کمک می‌کند. پزشک شما ممکن است قطره‌های خاصی را برایتان تجویز کند که استفاده از آن‌ها مفید است.
پرهیز از استفاده از مواد آرایشی: در دوره‌های ابتدایی پس از عمل لیزیک، بهتر است از استفاده یا استفاده محدود از مواد آرایشی نظیر ابروکش، مداد چشم و رژ لب خودداری کنید؛ زیرا این مواد می‌توانند به چشم‌ها آسیب برسانند یا باعث تشدید عفونت شوند.
مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم نگران‌کننده: در صورت تجربه هرگونه علائم نگران‌کننده یا عوارض پس از عمل لیزیک، مانند درد شدید، کاهش بینایی، قرمزی و التهاب شدید چشم، باید به سرعت با پزشک خود تماس بگیرید.
عوامل خطرساز و محدودیت‌های جراحی لیزیک چشم
همه افراد برای انجام عمل لیزیک واجد شرایط نیستند. شرایط خاص و عوامل آناتومیکی می‌توانند خطر بروز نتایج نامطلوب را افزایش دهند یا عملکرد بهینه لیزیک را محدود کنند. این عوامل عبارتند از:
- قرنیه‌های بسیار نازک یا نامنظم
- مردمک‌های بزرگ
- عیوب انکساری شدید
- نوسانات در بینایی
- خشکی چشم
- سن (بیش از ۵۰ سال)
- بارداری
- داشتن اختلالات خودایمنی
مراقبت‌های قبل از جراحی لیزیک چشم
قبل از انجام جراحی لیزیک چشم، پزشک معمولاً توصیه‌هایی را ارائه می‌دهد که باید چند روز قبل از عمل رعایت کنید:
یک روز قبل از عمل: حتماً حمام کنید و لبه پلک‌های خود را با شامپو بچه رقیق شده به‌خوبی شستشو دهید.
روز عمل: از استفاده از عطر و مواد معطر خودداری کنید.
لنزهای تماسی: حداقل دو هفته قبل از ارزیابی و جراحی از لنزهای تماسی استفاده نکنید؛ زیرا لنزهای تماسی می‌توانند شکل قرنیه چشم را تغییر دهند.
روز عمل لیزیک: غذای سبک میل کنید و تمامی داروهای تجویز شده را همراه خود ببرید.
آرایش و مدل مو: از آرایش چشم و مدل مویی که می‌تواند قرارگیری ثابت سر زیر لیزر را دشوار کند، خودداری کنید.
دوره نقاهت عمل لیزیک چشم
این عمل جراحی دوره نقاهت کوتاهی دارد و معمولاً چند ساعت به طول می‌انجامد. در شرایط نادر، دوره نقاهت ممکن است بین ۳ تا ۶ ماه به طول بیانجامد تا بینایی به حالت نرمال و پایدار برسد. ممکن است حوالی سن ۴۵ سالگی برای مطالعه به عینک نیاز داشته باشید.
مراقبت‌های بعد از عمل جراحی لیزیک
بعد از عمل لیزیک، انجام مراقبت‌های خاصی ضروری است:
داروها: طبق دستور پزشک، داروهایی که تجویز شده را به‌موقع استفاده کنید.
لوازم آرایشی: تا دو هفته از استفاده از لوازم آرایشی در اطراف چشم خودداری کنید.
خوابیدن: مطمئن باشید که چشم تحت فشار قرار نگیرد و با بالش تماس نداشته باشد.
استحمام: تا ۳ روز از استحمام خودداری کنید.
عینک آفتابی: به دلیل حساسیت چشم به نور، حتی در منزل و هنگام تماشای تلویزیون از عینک آفتابی استفاده کنید.
درد و سوزش: پس از جراحی، ممکن است درد کمی داشته باشید؛ ولیکن در برخی بیماران سوزش، آبریزش و یا درد شدید مشاهده شود که باید تحمل کرد تا بهبود یابد.
شماره چشم: تا هفته اول بعد از جراحی، شماره چشم متغیر است و ثابتی ندارد.
فعالیت‌های روزانه: از روز اول بعد از عمل می‌توانید فعالیت‌های روزانه، جسمی و ورزشی را انجام دهید.
رانندگی: یک روز بعد از جراحی با حفظ آرامش و احتیاط می‌توانید رانندگی کنید.
بلند کردن اجسام سنگین: به هیچ عنوان اجسام سنگین‌تر از ۲ کیلو را بلند نکنید.
نکته: در صورت بروز هرگونه مشکل به غیر از مسائل گفته شده، با دکتر معالج خود تماس بگیرید.
نتیجه‌گیری درباره عوارض عمل لیزیک
عمل لیزیک می‌تواند یک روش مؤثر برای خداحافظی با عینک و لنزهای تماسی و بهبود چشمگیر دید شما باشد. با این حال، بسیار اهمیت دارد که پیش از انجام عمل، تمامی خطرات و عوارض احتمالی را با پزشک خود در میان بگذارید و انتظارهایی واقع‌بینانه داشته باشید.
سوالات متداول درباره عوارض عمل لیزیک
سوالاتی عمدتا برای مراجعه کنندگان پیش میاید به شرح زیر است
چه اقداماتی می‌توان برای کاهش خطر عوارض انجام داد؟
برای کاهش خطر عوارض ناشی از عمل لیزیک، می‌توانید موارد زیر را در نظر بگیرید:
انتخاب جراح باتجربه: انتخاب یک جراح ماهر و با تجربه می‌تواند احتمال عوارض را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
رعایت دستورالعمل‌ها: به دقت دستورالعمل‌های پزشک قبل و بعد از عمل را رعایت کنید.
استفاده از داروها: از داروهایی که پزشک تجویز کرده به‌طور منظم استفاده کنید.
معاینه‌های منظم: به صورت منظم برای معاینه به جراح خود مراجعه کنید.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر عوارض عمل لیزیک هستند؟
افراد زیر بیشتر در معرض خطر عوارض عمل لیزیک قرار دارند:
- افراد بالای ۴۰ سال
- افراد مبتلا به خشکی چشم
- افرادی که سابقه بیماری‌های التهابی چشم دارند
- مبتلایان به دیابت
- افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند
آیا عمل لیزیک برای همه افراد مناسب است؟
خیر، عمل لیزیک برای همه افراد مناسب نیست. افراد زیر ممکن است کاندیدای مناسبی برای این عمل نباشند:
- افراد باردار یا شیرده
- افراد مبتلا به بیماری‌های خاص
- افرادی که نمره چشم بالایی دارند
- کسانی که قرنیه نازکی دارند
چه زمانی می‌توان بعد از عمل لیزیک به فعالیت‌های عادی بازگشت؟
معمولاً پس از چند روز می‌توان به فعالیت‌های عادی بازگشت. اما برای رانندگی، مطالعه و کار با کامپیوتر باید تا زمان بهبود کامل دید صبر کنید.
هزینه عمل لیزیک یا لازک چقدر است؟
هزینه عمل لیزیک یا لازک به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله:
- نوع عمل
- تجربه جراح
- محل زندگی
آیا عمل لیزیک یا لازک دائمی است؟
بله، عمل لیزیک یا لازک دائمی است. اما با گذشت زمان ممکن است نمره چشم شما تغییر کند و نیاز به عینک یا لنز تماسی پیدا کنید.
آیا عمل لیزیک یا لازک دردناک است؟
خیر، این عمل با استفاده از قطره‌های بی‌حسی انجام می‌شود و دردناک نیست. با این حال، ممکن است پس از عمل درد و ناراحتی خفیفی را تجربه کنید.