آب مروارید مادرزادی اختلالی نادر است که از بدو تولد، باعث کدر شدن عدسی چشم نوزاد می‌شود و مانع از عبور درست نور به شبکیه چشم خواهد شد. این بیماری می‌تواند در یک یا هر دو چشم ظاهر شود و شدت آن متغیر باشد.
علائم این اختلال ممکن است در بدو تولد یا در ماه‌های اول زندگی بروز کند. عدم تشخیص و درمان به‌موقع آن می‌تواند بینایی نوزاد را به طور جدی تهدید کرده و منجر به تنبلی چشم، استرابیسم یا اختلالات بینایی دیگر شود. با تشخیص زودهنگام و اقدام درمانی مناسب، از جمله جراحی، بسیاری از نوزادان مبتلا به آب مروارید مادرزادی می‌توانند شانس بازگشت دید و زندگی طبیعی داشته باشند.
آب مروارید مادرزادی
انواع آب مروارید مادرزادی در نوزادان ؟
در ادامه به انواع آب مروارید مادرزادی با علت های احتمالی به صورت جدول آورده ایم:
- دانه برفی
- کورتیکال
- چند رنگ
- ضربه‌ای
- ثانویه
- زیرکپسولی پشتی
- سندرمی
- غیرسندرمی
| نوع آب مروارید | محل بروز در عدسی | علت احتمالی | ویژگی‌ها و علائم |
|---|---|---|---|
| قطبی قدامی (Anterior Polar) | قسمت جلوی عدسی | ارثی | غالباً کوچک و بدون نیاز به جراحی |
| قطبی پشتی (Posterior Polar) | پشت عدسی | ژنتیکی یا مادرزادی | اختلال دید خفیف تا متوسط |
| هسته‌ای (Nuclear) | مرکز عدسی | شایع‌ترین نوع مادرزادی | تاری دید، تغییر رنگ عدسی |
| سرولین (Cerulean) | دو چشم، نقاط آبی در عدسی | ارثی | بدون اختلال شدید بینایی |
| نیلگون | نقاط آبی در دو چشم | ارثی | معمولاً بدون نیاز به جراحی |
| زونولار (Zonular) | عدسی هر دو چشم | وراثتی | گسترش تدریجی کدورت |
دلایل بروز آب مروارید مادرزادی در نوزادان
علت بروز آب مروارید مادرزادی در نوزادان
- عوامل ژنتیکی و ارثی
- عفونت‌های دوران بارداری
- مصرف داروهای خاص در دوران بارداری
- بیماری‌های متابولیک مادر یا جنین
- تروما یا آسیب جسمی در دوران بارداری
- زایمان زودرس یا نارسایی نوزاد
- ابتلا مادر به بیماری‌های ویروسی و باکتریایی
- هیپوگلیسمی مادر (افت قند خون)
- نقص در تولید پروتئین‌های عدسی چشم
علائم رایج آب مروارید مادرزادی در نوزادان
- مردمک چشم سفید یا خاکستری به جای رنگ مشکی طبیعی
- واکنش ضعیف یا عدم واکنش نوزاد به نور و محیط اطراف
- حرکات غیرطبیعی چشم‌ها مانند لرزش یا چرخش سریع
- ناتوانی در دنبال کردن اشیای متحرک با چشم
- ظاهر بی‌حال و عدم تمرکز بینایی
جلوگیری و درمان آب مروارید مادر زادی
راهکارهای پیشگیری و درمان آب مروارید مادرزادی
درمان آب مروارید مادرزادی معمولاً شامل جراحی و جایگزینی عدسی چشم با لنز تماسی یا داخل‌چشمی است و در موارد خفیف، ممکن است تنها استفاده از عینک کافی باشد. برای پیشگیری، مراقبت‌های دوران بارداری، واکسیناسیون کامل، تغذیه سالم و پرهیز از مصرف داروهای حساس‌زا توصیه می‌شود تا سلامت چشم جنین تضمین گردد.
سوالات متداول
زمان طلایی جراحی آب مروارید در نوزادان چیست؟
عمل جراحی آب مروارید مادرزادی تک چشمی تا قبل از ۶ هفتگی و دوچشمی تا قبل از ۱۰ هفتگی توصیه می‌شود.
آیا عمل آب مروارید در نوزادان قابل بازگشت است؟
در جراحی، عدسی آسیب‌دیده برداشته و با لنز مصنوعی جایگزین می‌شود. چون عدسی به‌طور کامل حذف می‌شود، احتمال بازگشت آب مروارید وجود ندارد
چه داروهایی در بارداری باعث آب مروارید در نوزادان می شوند ؟
| نام دارو | مثال‌ها |
|---|---|
| کورتیکواستروئیدها | پردنیزولون |
| تتراسایکلین‌ها | داکسی‌سایکلین |
| داروهای ضد تشنج | فنی‌توئین، والپروات |
| ایزوتریتینویین | راکوتان |
| تالیدومید | — |
| کلرامفنیکل | — |
| آمینوگلیکوزیدها | استرپتومایسین |
| فلوکونازول با دوز بالا | — |